Το παράδοξο της σχισμής

Αν κοιτάξει κανείς κάτι μέσα από μια λεπτή σχισμή, έχει πολύ περιορισμένο πεδίο όρασης. Πρέπει να αλλάξει ύψος και γωνία αρκετές φορές για να καταλάβει τι ακριβώς βλέπει. Κάπως έτσι μ’ αρέσει να ερμηνεύω κι εγώ τις πολυάριθμες διαφορετικές αντιλήψεις των ανθρώπων. Υπόσχομαι, θα βγάλει νόημα αυτή η φράση.

Θα προσπαθήσω να το περιγράψω σαν εικόνα. Φαντάσου πως από την “πραγματικότητα” μας χωρίζει ένας γιγάντιος τοίχος γεμάτος μικρά παράθυρα. Κι εμείς υπάρχουμε πίσω τους, σαν κάτοικοι ενός πολύ ιδιαίτερου και πλατύ ουρανοξύστη. Σου αναλογεί ένα απ’ αυτά, σε κάποιον τυχαίο όροφο.  

Δικαιούσαι κλεφτές ματιές προς τα έξω. Κι όποτε κοιτάς τη θέα βγάζεις και μια φωτογραφία, κρατάς μια ανάμνηση. Όσο κοιτάς, τόσο μαζεύεις φωτογραφίες. Στην πορεία κατασκευάζεις μια ταινία από στιγμιότυπα. Σαν παλιό φιλμ, πες. Είσαι σκηνοθέτης κι ο μόνος θεατής. Αυτό είναι το αφήγημά σου και πάνω του βασίζονται οι απόψεις και τα πιστεύω σου.

Όσα αγάπησες, μίσησες, ζήλεψες ή θαύμασες, απλά έτυχε να περάσουν μπροστά απ’ το δικό σου άνοιγμα στον κόσμο. Το μόνο άνοιγμα που έχεις διαθέσιμο. Ό,τι έτυχε να φυτρώσει λίγο πιο αριστερά ή δεξιά από αυτό το άνοιγμα πιθανότατα δεν θα το δεις ποτέ. Αντίστοιχα, ό,τι πέταξε ψηλότερα ή σύρθηκε πολύ χαμηλά στο έδαφος, χάθηκε χωρίς ποτέ να το γνωρίσεις. Και ό,τι βρήκε το παράθυρο σου σφαλισμένο, τις κουρτίνες κλειστές και τη φωτογραφική σου στο κομοδίνο, όσο κι αν χτύπησε το τζάμι δεν θα βρει ποτέ μια θέση στο φιλμ σου.

Κάθε ταινία λοιπόν καταλήγει να δείχνει εντελώς διαφορετικές σκηνές. Όλοι κοιτάμε προς το ίδιο μέρος κι όλοι βλέπουμε κάτι διαφορετικό. Αυτό είναι το “παράδοξο της σχισμής”.

Μπορούμε μονάχα να ακούσουμε πώς μοιάζει η θέα από ένα άλλο παράθυρο μέσα από διηγήσεις, συζητήσεις, διαφωνίες. Να ανταλλάξουμε δηλαδή μικρά κομματάκια από φιλμ. Μπορούμε να κοιτάξουμε μέσα από άλλα μάτια για λίγα δευτερόλεπτα. Να ξεκλέψουμε στιγμιότυπα από κάποιο παράθυρο στην άλλη άκρη αυτού του περίεργου κτηρίου. Μα ο χρόνος ποτέ δεν αρκεί για να γνωρίσουμε κάθε ένοικο αυτού του ουρανοξύστη και να μάθουμε πώς είναι η θέα από όλα μαζί.

Το φιλμ σου δεν μπορεί να είναι ίδιο με κανενός άλλου. Ούτε θα απεικονίσει ποτέ πλήρως τι πραγματικά υπάρχει στην άλλη πλευρά αυτού του τοίχου. Μα όλοι έχουμε έναν κοινό σκοπό. Να μάθουμε. Να ανακαλύψουμε. Να δούμε. Μοιράσου λοιπόν τις φωτογραφίες σου και μάζεψε όσες περισσότερες μπορείς από τους “γείτονές” σου. Κάνε το άνοιγμά σου στον κόσμο να μεγαλώσει. Πλησίασε όσο μπορείς ό,τι είναι αυτό που υπάρχει εκεί έξω.