Ο πρωταρχικός τρόπος που ένα τραγούδι προσεγγίζει το ενδιαφέρον μας είναι ο ρυθμός του και ο τόνος του. Ωστόσο, εξαιτίας αυτού, πολλές φορές δίνουμε λιγότερη σημασία στην ουσία του τραγουδιού, που είναι οι στίχοι του. Παρακάτω, παρουσιάζονται κάποια τραγούδια που, μέσω του περιεχομένου τους, προσπαθούν να προβληματίσουν ή ακόμα και να ταράξουν τον ακροατή.
The Foster People – Pumped up kicks
Ένα αρκετά δημοφιλές κομμάτι, που στο πρώτο άκουσμα δίνει την εντύπωση μιας ευχάριστης ατμόσφαιρας με την upbeat μελωδία του ενώ στην πραγματικότητα αφορά το πρόβλημα της εφηβικής βίας. Το τραγούδι περιγράφει ένα παιδί, το οποίο έχει αποφασίσει πως θα πυροβολήσει τους συμμαθητές του με το όπλο, που βρήκε στην ντουλάπα του σπιτιού του. Με τον τρόπο αυτό θέλει να βγάλει την οργή του απέναντι στους συμμαθητές του. Επίσης είναι πιθανό πως το παιδί σκέφτεται να σκοτώσει και τον πατέρα του. Λέγεται πως το τραγούδι αναφέρεται στο μακελειό, για το οποίο ευθυνόταν ο Robert A. Hawkins (‘’Robert’s got a quick hand’’), πράγμα που δεν έχει επιβεβαιωθεί. Μέσα από το τραγούδι ο Foster ήθελε επίσης να αναφερθεί στην πηγή του προβλήματος, που κατά βάση είναι η ενδοοικογενειακή βία και παραμέληση των παιδιών, που πράττουν τέτοια εγκλήματα. Αξίζει να σημειωθεί πως οι ίδιοι οι μαθητές πάρα πολλές φορές αποτελούν τους δράστες σε school shootings.
Nirvana – Polly
Ο Kurt Cobain συνέθεσε και έγραψε μόνος του το συγκεκριμένο κομμάτι. Διαθέτει μια πλήρως απλοϊκή και μονότονη μελωδία, η οποία δίνει την αίσθηση πως τίποτα περίεργο δεν συμβαίνει. Ωστόσο, το τραγούδι αναφέρεται στην απαγωγή και το βιασμό μίας δεκατετράχρονης (της οποίας το όνομα παραμένει άγνωστο) από τον Gerald Friend, ο οποίος τελικά συνελήφθη, αφού η κοπέλα απέδρασε. Το τραγούδι είναι μια παράθεση των σκέψεων του δράστη, στο μυαλό του οποίου, όπως τονίζει ο Cobain, μόνος απώτερος σκοπός είναι η ευχαρίστηση του. Αυτό φαίνεται στο ρεφρέν όπου οι τυχαίες σκέψης του Friend καταλήγουν στο ‘’please myself’’.
Eric Clapton – Tears in Heaven
Μία από της πιο θλιβερές εμπνεύσεις στην ιστορία της μουσικής αποτελεί το Tears in Heaven του Eric Clapton. Το τραγούδι γράφτηκε για τον χαμό του τετράχρονου γιου του ο οποίος έπεσε από ένα κτήριο 54 ορόφων και σκοτώθηκε. Το πιο ιδιαίτερο στοιχείο του είναι ο τρόπος με τον οποίο προσπαθεί να αντιμετωπίσει την απώλεια και το θάνατο. Δεν αναπολεί στιγμές, ούτε θρηνεί αλλά ελπίζει πως όταν και αν (..I don’t belong..) ο ίδιος, πάει στον παράδεισο θα συναντήσει εκεί τον υιό του. Επίσης προσπαθεί να δείξει μια χαρά που το παιδί του δεν χρειάστηκε να περάσει όλους του πόνους της ζωής πριν πάει στον παράδεισο(there ’ll be no more, tears in heaven).
Elliot Smith – Between the Bars
Ο αγαπημένος μου καλλιτέχνης και αναγνωρισμένος ως ένας από τους καλύτερους στιχουργούς της σύγχρονης εποχής, στο Between the Bars αναφέρεται στον αλκοολισμό. Ένα topic με το οποίο έχουν ασχοληθεί πολλοί, κανένας όμως με τρόπο τόσο μοναδικό όσο ο Elliott Smith. Στο τραγούδι το λόγο έχει το ποτό. Ο Smith παροτρύνεται να πιει για να ξεχάσει και να οδηγήσει μακριά τους πόνους του. Αυτή η ‘’ευλογία’’ της ξεγνοιασιάς βρίσκεται μόνο λίγα ποτήρια μακριά(‘’drink up one more time and I’ll make you mine’’). Μέσα από τους στίχους ο Smith δεν προσπαθεί να προβάλει το πρόβλημα, ούτε την λύση του. Σκοπός του είναι να μας δείξει την σκληρή πραγματικότητα, η οποία είναι πως το ποτό προσφέρει την ‘’παρηγοριά’’ που κάποιοι αναζητούν. Γι αυτό και το να αντιμετωπιστεί είναι τόσο δύσκολο. Έμπνευση αποτελεί η εμπειρία του ίδιου του καλλιτέχνη με τον αλκοολισμό.
Τα παραπάνω τραγούδια εκπληρώνουν ένα από τους σημαντικότερους σκοπούς της μουσικής, ως τέχνη, να προβληματίσουν τον ακροατή, το καθένα με το δικό του τρόπο. Μέσω μίας προσπάθειας για επαγρύπνηση, το Pumped up kicks. Μέσα από την προσπάθεια κατανόησης ενός ψυχικά διαταραγμένου ανθρώπου, το Polly. Τέλος, τα Tears in heaven και Between the Bars αποτελούν ένα παράδειγμα για το πως η μουσική, μέσω των στίχων, μπορεί να αγγίξει τα όρια της ποίησης.
I Must be strong and carry on cause i know i don’t belong here in Heaven…
Κωνσταντίνος Κουτρίδης