Στις 18 Μαΐου του 1980, μια ημέρα πριν από την αναχώρηση των Joy Division για την πρώτη τους υπερατλαντική περιοδεία, ο Ian Curtis αποφασίζει να κρεμαστεί στο σπίτι του, χρησιμοποιώντας ένα καλώδιο με μόνη του συντροφιά τον Iggy Pop και το τραγούδι «The Idiot». Η μελαγχολική του φιγούρα σαλεύει και η φωνή που διαμόρφωσε την post-punk σκηνή, σιωπά για πάντα.
Είμαστε οι δυό μας στο σκοτεινό μπαρ, τριγύρω λίγοι θαμώνες. Στις πρώτες νότες του Love will tear us apart τα μάτια σου φωτίζονται. Ξέρω πως θα μου αφηγηθείς πάλι την ίδια ιστορία, αλλά δεν με πειράζει. Άλλωστε είναι τόσο όμορφη, σαν θλιβερό παραμύθι, σαν ομιχλώδες φθινοπωρινό τοπίο. Γνωρίζω εκ των υστέρων τις φράσεις που πρόκειται να χρησιμοποιήσεις. Το «Κύκνειο Άσμα» των Joy Division, κυκλοφορεί λίγες ημέρες μετά τον θάνατο του Curtis και αποτελεί τη μεγαλύτερη επιτυχία τους. Την ημέρα της κυκλοφορίας του, το συγκρότημα διαλύεται όπως και είχε προσυμφωνηθεί, σε περίπτωση θανάτου κάποιου εκ των μελών του.
Σε λίγο θα πεις την αγαπημένη μου φράση, της ιστορίας αυτής.
«Έχω κλάψει και έχω χορέψει με όλη μου την ψυχή με αυτό το τραγούδι».
When routine bites hard
And ambitions are low
And resentment rides high
But emotions won’t grow
O Ian Curtis αποφασίζει να γίνει μουσικός, αφού παρακολούθησε μια συναυλία των Sex Pistols, των οποίων ο ήχος θυμίζει μια εκκωφαντική εξέγερση και οριοθετεί την punk σκηνή, μέχρι τότε. Το συγκρότημα αρχικά με το όνομα Warsaw, εμπνευσμένο από το τραγούδι Warsawa του David Bowie, και έπειτα Joy Division θα κάνει την πρώτη του εμφάνιση στις 29 Μαΐου του 1977 σηματοδοτώντας την διεύρυνση του punk το οποίο λαμβάνει μια ηπιότερη μορφή. Το post punk είναι ενδοστρεφές και ψυχοκεντρικό, στοιχειωμένο και σκοτεινό σαν βαθύ όνειρο. Εκπροσωπείται απόλυτα από τους δύο δίσκους που ηχογραφούν οι Joy Division στο μεταίχμιο των δεκαετιών 70 και 80, με το Unknown Pleasures να κυκλοφορεί λίγους μήνες πριν το τέλος του 1979 και το Closer σχεδόν ένα χρόνο μετά, στην απαρχή του 1980.
And we’re changing our ways
Taking different roads
Η πορεία του συγκροτήματος είναι σύντομη, μα μοιάζει εξωπραγματική με τον Ian Curtis να αποτελεί έναν τραγικό αντιήρωα. Η μπάσα φωνή του προσδίδει στην μουσική των Joy Division κάτι το απροσδιόριστα απόκοσμο. Παράλληλα γράφει τους στίχους για τα περισσότερα από τα τραγούδια τους αντλώντας έμπνευση από τον David Bowie και τον William Burroughs. Οι στίχοι του προσεγγίζουν νατουραλιστική ποίηση. Είναι γεμάτοι βία, σκέψεις βγαλμένες από σκοτεινά μύχια, αναφορές στην κοινωνική παρακμή και τον θάνατο. Θα έλεγε κανείς ότι αποτελούν κάτοπτρο του εύθραυστου ψυχισμού του Curtis, που θυμίζει αυτόν ενός φοβισμένου παιδιού που ζητά απεγνωσμένα βοήθεια.
Παντρεύεται την Debora Curtis στην ηλικία των 19, και ο γάμος τους αποτελεί μια οντότητα καθόλα παθολογική σχεδόν από την αρχή.
Why is the bedroom so cold?
Turned away on your side
Is my timing that flawed?
Our respect run so dry?
To διαζύγιο τους θα αποτελέσει μείζον πλήγμα για την ψυχοσύνθεση του Ian. 18 μήνες πριν τον θάνατό του θα διαγνωστεί με επιληψία και θα υποφέρει συχνά από επιληπτικές κρίσεις ορισμένες από τις οποίες θα τον βρουν πάνω στην σκηνή. Αναπτύσσει τον «χορό της επιληψίας», όπως πρόκειται να ονομαστούν από τα μέσα και τους νευρολόγους οι ιδιόμορφες κινήσεις του κατά τη διάρκεια των κρίσεων που βιώνει ενώ ερμηνεύει. Το κοινό των Joy Division αγνοεί την παθολογική κατάσταση του Curtis, θεωρώντας πως ο χορός αποτελεί μέρος του performance, καθώς η punk και η post punk μουσική είναι σύνηθες να ενσαρκώνονται μέσα από εκστατικές και έντονες συμπεριφορές των εκπροσώπων τους. Παρά την χορήγηση αγωγής με αντιεπιληπτικά φάρμακα, η διαρκής πίεση που συνοδεύει την ανοδική πορεία του συγκροτήματος, εμποδίζουν τον Curtis να ανταποκριθεί στη θεραπεία.
Do you cry out in your sleep?
All my failings exposed
Gets a taste in my mouth
As desperation takes hold
Η εμφάνιση μείζονος καταθλιπτικής διαταραχής ως συνοδό νόσημα της επιληψίας είναι γνωστή, και ο Ian βυθίζεται διαρκώς σε έναν κόσμο γεμάτο φοβίες. Ανησυχεί πως η επιληψία θα τον σκοτώσει στον ύπνο του, ή πως θα συλληφθεί λόγω απρεπούς συμπεριφοράς ενώ στην πραγματικότητα υποφέρει από κάποια κρίση.
And it’s something so good
Just can’t function no more?
Η σύντομη ζωή του Ian Curtis θα τελειώσει όταν στα 23 του χρόνια θα αποφασίσει ο ίδιος του πως πρέπει να φύγει, αγγίζοντας τον κόσμο από απόσταση. Η εικόνα του συνοδεύει την μουσική των Joy Division, σαν μια ανείπωτη θλίψη, μια βουτιά στο κενό, ένα ταξίδι χωρίς τέλος. Τα αινιγματικά ραδιοκύματα του εξωφύλλου του Unknown Pleasures, η χαρακτηριστικότερη ίσως εικόνα της post-punk εποχής, μοιάζουν με την διαγραμματική απεικόνιση της πορείας του Curtis, ενός βιαστικού ταξιδιώτη στον κόσμο των υπολοίπων.
Love, love will tear us apart again
Σήμερα στο σκοτεινό μπαρ, και για 40 ακριβώς χρόνια, άνθρωποι χορεύουν με την ψυχή τους το τραγούδι του οποίου ο τίτλος αναγράφεται στον τάφο του Ian Curtis. Η αγάπη μας διαλύει, ξανά και για πάντα.