Δεν μπορείς να πεις εύκολα “όχι” ακόμα και σε πράγματα που δεν θες να κάνεις; Αγχώνεσαι μήπως οι άλλοι σχηματίσουν κακιά εικόνα για σένα και προσπαθείς πάντα να φέρεσαι σωστά; Αν η απάντηση είναι “ναι”, τότε πολύ πιθανό να πάσχεις από το «σύνδρομο του καλού παιδιού». Προσωπικά, τον τελευταίο χρόνο αναγνώρισα το πρόβλημα και προσπαθώ όλο και περισσότερο να το περιορίσω… χωρίς αυτό να σημαίνει ότι γίνομαι κακιά.
Αρχικά, για όσους ακούν τον όρο πρώτη φορά, το καλό παιδί προσπαθεί συνεχώς να ευχαριστήσει τους άλλους ανθρώπους (people pleaser), θυσιάζοντας παράλληλα δικούς του πόρους, χρόνο και ενέργεια σε δραστηριότητες που θα προτιμούσε να μην κάνει. Τείνει να βάζει τις ανάγκες των άλλων πάνω από τις δικές του και προτιμάει να στερηθεί κάποια πράγματα από το να απογοητεύσει τους γύρω του, καθώς πιστεύει ότι η προσωπική του χαρά εξαρτάται από αυτή των υπολοίπων. Το καλό παιδί θέλει να γίνει αποδεκτό και χρήσιμο και συνεπώς, λέει σε όλα “ναι”, προσφέρεται να βοηθήσει, μάλιστα προτού καν του το ζητήσουν και… με άλλα λόγια “γίνεται χαλί να το πατήσουν”.
Φαντάζομαι μπορούμε ορισμένοι να ταυτιστούμε με μερικά από τα παραπάνω χαρακτηριστικά είτε σε μεγαλύτερο, είτε σε μικρότερο βαθμό. Παρ’ όλα αυτά, το σημαντικό είναι να συνειδητοποιήσουμε τη συμπεριφορά μας και να ξεφύγουμε από αυτό που μας φθείρει. Εγώ, μέχρι και τα πρώτα φοιτητικά μου χρόνια, πίστευα ότι μπορώ να ακολουθήσω στα πάντα και ότι είμαι πρόθυμη να δεχτώ οποιαδήποτε πρόσκληση, προκειμένου να μην «χαλάσω» την παρέα. Στην πραγματικότητα, όμως, δυσκολευόμουν να ξεχωρίσω πότε έκανα κάτι που άρεσε όντως σε μένα και πότε ξεκινούσε το people pleasing.
Το πρώτο πράγμα που δοκίμασα να κάνω είναι να λέω “όχι” σε προτάσεις που δεν ήθελα, δεν προλάβαινα ή όταν προτιμούσα να περάσω χρόνο με τον εαυτό μου. Μπορεί να ακούγεται σαν κάτι τόσο απλό, ωστόσο αποτελεί μια πρόκληση, ιδιαίτερα αν δέχεσαι την πίεση των συνομηλίκων σου. Έτσι, παρατηρούσα σταδιακά ότι απομακρυνόμουν από ορισμένα άτομα, αλλά ταυτόχρονα ένιωθα πιο ήρεμη και πιο σίγουρη για το τι θέλω και ποιοι άνθρωποι εκτιμούν αληθινά τη βοήθεια και την παρέα μου.
Σίγουρα, το σύνδρομο του καλού παιδιού δεν εξαφανίζεται από τη μια μέρα στην άλλη, αλλά χρειάζεται να θέσουμε ως προτεραιότητα να γίνουμε το καλό παιδί για τον εαυτό μας και ύστερα για τους υπολοίπους.