Βρισκόμαστε στο έτος 2021 και παρότι κάποιος θα πίστευε ότι μέχρι τώρα προοδεύουμε, τουλάχιστον στην Ελλάδα, μάλλον συμβαίνει το αντίθετο. Εάν με ρωτήσεις αν αισθάνομαι ασφαλής να γυρίσω σπίτι μόνη μου, πιστεύω ήδη γνωρίζεις πως η απάντηση είναι ένα γεμάτο σιγουριά “όχι” . Ούτε ίσως, ούτε εξαρτάται. Δεν αισθάνομαι ασφαλής και δεν είναι διαπραγματεύσιμο. Δεν αλλάζει αυτό ούτε εξαιτίας της ώρας που κυκλοφορώ, ούτε της περιοχής στην οποία είμαι.
Πριν δύο εβδομάδες περίπου αποφάσισα να απαλλαχτώ λιγάκι από τη ρουτίνα της καθημερινότητας και να ταξιδέψω στην Αθήνα μόνη. Έχοντας ορισμένους φίλους και συγγενείς εκεί, θεώρησα πως θα ήταν μία ευχάριστη αλλαγή πριν τον ερχομό της εξεταστικής περιόδου. Αισθανόμενη, ήδη, μία σχετική ανασφάλεια που βρέθηκα αντιμέτωπη με το να κυκλοφορήσω μόνη σε μία τόσο μεγάλη πόλη, μου εμφανίζεται το άρθρο με το περιστατικό της Νέας Σμύρνης. Όχι πολύ αργότερα, συγγενείς και φίλοι με βομβαρδίζουν στα μηνύματα τύπου “να προσέχεις”, “το είδες αυτό;; να είσαι πολύ προσεκτική”, λες και είναι κάτι που εξαρτάται από εμένα. Οι άνθρωποι έχουμε μάθει να χρησιμοποιούμε φράσεις που εμπεριέχουν μέσα το ζήτημα της προσοχής, αγνοώντας το γεγονός ότι αυτό δε θα αποτρέψει τον εν δυνάμει βιαστή μου.
Έχοντας καθησυχαστεί λιγάκι μετά την ανακοίνωση της αναγνώρισης του δράστη στη Ν. Σμύρνη και της σύλληψής του, κανονίζω να συναντήσω αργά το απόγευμα μία παρέα για κρασιά. Περιμένοντας με το κινητό στον πεζόδρομο, αισθάνομαι στο πίσω μέρος του σώματός μου ένα χέρι να με ακουμπάει. Πάγωσα. Καθώς δεν ήμουν σε θέση να αντιδράσω επιτόπου, ώστε να δω ποιος ήταν, βλέπω μία παρέα από 15χρονα αγόρια να προχωράνε αμέριμνα, και ύστερα να γυρνάνε όλα μαζί, γελώντας, το κεφάλι τους προς το μέρος μου για να δουν την αντίδρασή μου. Δεν αισθάνθηκα φόβο στη συγκεκριμένη περίπτωση, αλλά οργή.
Πιθανόν να αναρωτηθείτε ορισμένοι “πώς αυτό σχετίζεται με το παραπάνω περιστατικό;” ή να σας φανεί αστείο. Θα απαντήσω, λοιπόν, πως είναι άμεσα συνυφασμένο, διότι τέτοιες συμπεριφορές πολύ συχνά οδηγούν σε τέτοια περιστατικά και ότι ούτε αστείο μου φάνηκε, ούτε αισθάνθηκα κολακευμένη. Και το ίδιο θα πω και για το φαινόμενο του “catcalling” που φυσικά και βίωσα και βιώνω καθημερινά σε όποια πόλη και αν βρίσκομαι. Το να φωνάζεις επιφωνήματα σε μία άγνωστη γυναίκα ή διάφορα κοσμητικά επίθετα, δεν την κάνει να αισθάνεται ωραία. Δεν το θεωρεί κομπλιμέντο. Είναι ενοχλητικό και προσβλητικό. Θεωρείται επιτακτική ανάγκη η διαπαιδαγώγηση των υιών σας, ώστε να αντιληφθούν ότι δεν έχουν κανένα απολύτως δικαίωμα να απλώνουν τα χέρια τους σε ξένα σώματα.
Η ψυχολογία ενός ανθρώπου μπορεί να επηρεαστεί από το πιο μέγαλο μέχρι το πιο μικρό συμβάν της καθημερινότητάς του. Τις επόμενες μέρες μου έγινε έμμονη ιδέα το να κοιτάζω πίσω μου μήπως κάποιος με ακολουθεί, το να μη φοράω ακουστικά στον ηλεκτρικό μήπως δεν ακούσω κάτι που συμβεί γύρω μου και καταλήξω να “μην είμαι αρκετά προσεκτική”. Μπορεί εν έτει 2021 η θέση της γυναίκας στην κοινωνία να έχει καταφέρει να διαφοροποιηθεί αρκετά με τα χρόνια, αλλά σίγουρα η κοινωνία δεν την έχει κάνει να αισθανθεί ασφαλής.
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι πλέον κινητήριος δύναμη και δε διαφωνώ με αυτό. Ο καθένας μπορεί να εκφράζει ελεύθερα τη γνώμη του. Διάβασα, ωστόσο, ένα σχόλιο κάτω από το άρθρο για τον παρ’ ολίγον βιαστή από μία “κυρία” η οποία έλεγε πως δεν καταλαβαίνει γιατί αυτή η κοπέλα ήταν έξω τέτοια ώρα και πως δεν υπάκουσε στο μέτρο της απαγόρευσης και ρωτούσε πού πήγαινε. Και αυτό ήταν τόσο λάθος από όποια οπτική και αν το δεις. Πώς είναι δυνατόν να εστιάζεις σε κάτι τέτοιο και ειδικά όταν μάλιστα και εσύ η ίδια είσαι γυναίκα;
Στο σημείο αυτό, λοιπόν, το πρόβλημα δεν έγκειται μόνο στο ανδρικό φύλο αλλά στη γενικότερη αντίληψη των πραγμάτων από τους ανθρώπους. Πώς θα μετατραπεί το τοπίο εάν δε δοθεί η απαραίτητη σημασία από όλους; Την ώρα που διακυβεύεται ίσως και η ζωή μιας γυναίκας, οι τηλεοπτικές εκπομπές προσπαθούν να ωραιοποιήσουν το γεγονός καθώς και να σταθούν στην εμφάνιση του δράστη. Βρισκόμαστε τόσο μπροστά τεχνολογικά αλλά τόσο πίσω ιδεολογικά. Το “don’t judge a book by its cover” έχει πολύ δρόμο ακόμη για να μπει στις ζωές μας.