Αναφερόμενοι στη σημαντικότητα της μνήμης και έχοντας εισχωρήσει στο μαγικό κόσμο του κινηματογράφου, άξια αναφοράς αποτελεί η ταινία ‘’Memento’’ του σκηνοθέτη Κρίστοφερ Νόλαν (2000).
Πρόκειται για μία ιδιαίτερη σκηνοθετικά ταινία μυστηρίου, η οποία συγκροτείται μέσα από την παράλληλη παρουσίαση δύο ιστοριών.
Η κύρια ιστορία, βασίζεται στο χαρακτήρα του Λέοναρντ. Ενός ασθενή που αδυνατεί να δημιουργήσει νέες αναμνήσεις, ύστερα από τη βίαιη εισβολή ληστών στο σπίτι του και τη δολοφονία της γυναίκας του, από τους τελευταίους. Ο πρωταγωνιστής μας, παρά το πρόβλημα υγείας που αντιμετωπίζει, αποφασίζει να πάρει εκδίκηση για το θάνατο της συζύγου του, αναζητώντας τον δολοφόνο της και με σκοπό να τον σκοτώσει.
Κατά τη διάρκεια αυτής της αναζήτησης, ο Λέοναρντ στηρίζεται σε σημειώσεις ‘’κλειδιά’’ που ο ίδιος καταγράφει με τη μορφή τατουάζ επάνω στο σώμα του ή σε κενά σημεία polaroid φωτογραφιών, αναφέροντας πως στο μόνο πράγμα που μπορεί πλέον να βασιστεί για να οδηγηθεί στην αλήθεια, είναι τα καταγεγραμμένα από αυτόν γεγονότα. Η άντληση πληροφοριών από οποιονδήποτε άλλο θεωρεί πως είναι αναξιόπιστη και μπορεί να τον αποπροσανατολίσει από τον σκοπό του.
‘’Memories can be distorted. They’re just an interpretation, they’re not a record, and they’re irrelevant if you have the facts.’’
Δεδομένου πως η βασική αυτή ιστορία, εκτυλίσσεται από το τέλος προς την αρχή των γεγονότων της, βλέπουμε μία ταινία η οποία ξεκινά δείχνοντας τον Λέοναρντ να σκοτώνει το δολοφόνο της συζύγου του.
Από την άλλη, η δεύτερη ιστορία παρουσιάζεται ασπρόμαυρη και κυλά με χρονολογική αλληλουχία δίνοντας μας πληροφορίες για το παρελθόν του Λέοναρντ.
Οι δύο παράλληλες ιστορίες παρουσιάζονται διαδοχικά συμπληρώνοντας η μία την άλλη, μέχρι το σημείο όπου διασταυρώνονται αφήνοντας τον θεατή με ένα τεράστιο αφηγηματικό κενό (in media res). Στο σημείο αυτό, επιδιώκεται η ταύτιση του θεατή με τον πρωταγωνιστή και είναι το σημείο όπου αναφέρεται η φράση ‘’It’s all backwards. Maybe you got an idea what you want to do next but you don’t remember what you just did.’’
Πράγματι, λοιπόν, στο σημείο αυτό ο θεατής βλέπει το παρόν, γνωρίζει τις μελλοντικές ενέργειες του πρωταγωνιστή και γυρίζοντας πίσω στο χρόνο μέσω των σημειώσεων του, τις μνήμες που ο ίδιος κατέγραψε, αναζητά τους λόγους για τους οποίους ο ήρωας οδηγήθηκε στην αρχική σκηνή της δολοφονίας.
Ωστόσο, καθώς γυρίζουμε στο παρελθόν διαπιστώνουμε πως όλες οι μνήμες που καταγράφηκαν ήταν διαστρεβλωμένες από άτομα που θέλησαν να χειραγωγήσουν τις πράξεις του Λέοναρντ, αλλά και από τον ίδιο του τον εαυτό.
Παρακολουθώντας τα τελευταία σημεία της ταινίας ξανά και ξανά αναρωτιέται κανείς: Αυτό που θέλει τελικά ο Λέοναρντ είναι να εκδικηθεί για το χαμό της γυναίκας του ή απλά ένα σκοπό για να συνεχίσει να ζει ; Με τον τρόπο αυτό, η ταινία ολοκληρώνεται αφήνοντας εμάς να δώσουμε την απάντηση, ενώ ο πρωταγωνιστής συνεχίζει να κινείται σε ένα φαύλο κύκλο αναμνήσεων που διαρκώς τροποποιεί.
Και κάπου εδώ είναι που συνειδητοποίησα την αξία της μνήμης.
Την ικανότητα που παρέχει στον άνθρωπο να είναι υπεύθυνος του εαυτού και της κρίσης του.
Να επιλέγει και να διαμορφώνει το μέλλον του με γνώμονα τα δικά του βιώματα και τις δικές του ανάγκες.
Να δίνει νόημα στη κάθε μέρα και να ζει μοναδικά.
Comments are closed.