Αγάπη (2012)

Σκηνοθεσία: Michael Haneke   Γλώσσα: Γαλλικά   Διάρκεια: 2h 7min

Ναι πολύ καλά είδες. Είναι μια ταινία που αφορά την αγάπη ανάμεσα σε δύο παππούδια. Όχι, δεν τους δείχνει να μαλώνουν για το αν πέτυχαν τα γεμιστά. Δεν γκρινιάζουν για τις ζωές τους και δεν τρέχουν στην λαϊκή της Τρίτης. Δεν ταΐζουν μέχρι σκασμού και δεν χαρτζιλικώνουν με 50ρικα τα εγγόνια τους. Τώρα λοιπόν που βγάλαμε από το μυαλό μας μερικά στερεότυπα μπορούμε να αρχίσουμε.

Η υπόθεση της ταινίας αρκετά απλή, σχεδόν κωμική. Ένα ζευγάρι ηλικιωμένων, η Anne και ο Georges, ζει μόνο του στο Παρίσι. Κάποτε, επαγγελματίες μουσικοί, πλέον απλά λάτρεις της κλασικής. Η Anne παθαίνει ξαφνικά εγκεφαλικό και βασίζεται στην φροντίδα του πολυαγαπημένου της συζύγου. Η μόνη της επιθυμία είναι να μην την κλείσουν στο νοσοκομείο ή σε οίκο ευγηρίας. Η μονάκριβη κόρη τους, η Eva, σοκαρισμένη από την κατάσταση της μητέρας της, επισκέπτεται σε συστηματική βάση το πατρικό της. Ο πραγματικός ήρωας της υπόθεσης είναι ο Georges. Περιποιείται συνεχώς την πλέον ανήμπορη γυναίκα του και την βοηθάει στην ψυχοσωματική της αποκατάσταση.

Από τεχνικής άποψης, η ταινία αποτελεί ένα μινιμαλιστικό κόσμημα. Ο χώρος απλός, όλο το σκηνικό είναι όλο κι όλο ένα διαμέρισμα! Χρώματα μουντά, παστέλ εντείνουν την μελαγχολική αύρα του. Βινύλια,  ηχοσυστήματα και ένα μεγάλο πιάνο διακοσμούν το σαλόνι. Υποδηλώνουν την καλλιτεχνική φύση του ζευγαριού και γεννούν ζοφερές αναμνήσεις. Σε τακτά χρονικά διαστήματα ακούμε πανέμορφα συγκινητικά κομμάτια των Σούμπερτ, Λιστ και Μπετόβεν που έπαιζαν παλιά οι πρωταγωνιστές. Κάθε καρέ του Haneke θυμίζει ρομαντικό πίνακα. Σαφείς γίνονται οι επιρροές του αυστριακού σκηνοθέτη από τα έργα «Χιροσίμα, αγάπη μου» του Alain Resnais και «Σκηνές από ένα γάμο» του Ingmar Bergman. Η πραγματική όμως μαγεία της ταινίας βρίσκεται στις καθηλωτικές ερμηνείες των βετεράνων του γαλλικού σινεμά  Jean-Louis Trintignant (Georges), Emmanuelle Riva (Anne) και Isabelle Huppert (Eva).

Οι βασικοί θεματικοί άξονες του σημερινού φιλμ είναι δύο: η αγάπη και ο θάνατος.

Αγάπη

Πως την εκδηλώνουμε άραγε; Πάμε ταξίδι σε πανέμορφα άγνωστα μέρη; Αγοράζουμε πανάκριβα υπερπολυτελή δώρα; Μήπως κάνουμε ασταμάτητο έρωτα με τα απολλώνια κορμιά μας; Μάλλον όχι. Η αγάπη κρύβεται σε μικρές, γλυκές χειρονομίες της καθημερινότητας. Στην άμεση εκδήλωση των πιο ενδόμυχων συναισθημάτων και αδυναμιών μας. Στη συμπόνια και την επιμονή. Αλλά πάνω από όλα στην ανιδιοτελή προσφορά του εαυτού μας προς όφελος του λατρεμένου άλλου.

Θάνατος

Πως τον αντιμετωπίζουμε όταν έρχεται κοντά; Αξίζει άραγε να αναγκάζουμε τον αγαπημένο μας άνθρωπο να ζει με το ζόρι; Πότε χάνει το νόημά της η ζωή; Η αντιμετώπιση μας πρέπει να είναι κυνική. Να τον αναγνωρίζουμε ως μια βέβαιη, αναπόφευκτη κατάσταση. Ο καθένας μας έχει δικαίωμα τόσο στη ζωή όσο και στο θάνατο, ανεξάρτητα από τις επιθυμίες τρίτων. Όταν μάλιστα φτάνουμε σε σημείο να αποξενωνόμαστε από το εγώ μας και να μας κυριεύει ο πόνος, οφείλει να θυμίζει μοναδική λύση.

Η ταινία κατάφερε να αποσπάσει διθυραμβικές κριτικές από όλους τους  λάτρεις του σινεμά σε όλο τον κόσμο. Κέρδισε το Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας, τον Χρυσό Φοίνικα στο Φεστιβάλ Καννών καθώς και δεκάδες άλλα βραβεία. Αποτελεί μια από τις καλύτερες ταινίες του ευρωπαϊκού κινηματογράφου.

Αν πρέπει να μας μείνει κάτι από όλη αυτή την ταινία είναι το εξής:

Η ζωή τελειώνει πάντα έτσι, με τον θάνατο. Πριν από αυτόν όμως, υπάρχει η αγάπη!