Πόσο περήφανος νιώθει ο κάθε ένας από εμάς όταν κυριαρχεί του συνομιλητή του σ’ ένα διάλογο; Κυρίως μάλιστα, όταν κερδίζει προβάλλοντας ορθά και συγκροτημένα επιχειρήματα, στα οποία δεν μπορεί να απαντήσει ο απέναντι; Η απάντηση περιττή.
Κι όμως, είναι απαραίτητο τα επιχειρήματά μας να είναι όντως ορθά ή αρκεί να φαίνονται έτσι; Μήπως υπάρχουν τρόποι να πείσεις τον συνομιλητή σου πως έχεις δίκιο χωρίς να κάνεις ή να πεις κάτι σπουδαίο; Αυτούς ακριβώς τους τρόπους αναδεικνύει ο φιλόσοφος Άρθουρ Σοπενχάουερ στο βιβλίο του “Η τέχνη του να έχεις πάντα δίκιο”, τους οποίους ονομάζει “τεχνάσματα”. 38 τεχνάσματα που φιλοδοξούν να κάνουν τον κάθε ομιλητή ικανότατο ρήτορα με τρόπο απλό, όπως δεν θα μπορούσαμε καν να φανταστούμε.
“Τέχνασμα 1: Τεντώνουμε τον ισχυρισμό του αντιπάλου πέρα από τα φυσικά του όρια, τον ερμηνεύουμε με όσο το δυνατό πιο γενικό τρόπο και με την ευρύτερη δυνατή έννοια αγγίζοντας τα όρια της υπερβολής.”
Αυτή είναι μια μικρή γεύση των όσων προτείνει ο φιλόσοφος της απαισιοδοξίας (όπως έχει χαρακτηριστεί αρκετές φορές ο Σοπενχάουερ). Για τον ίδιο, η διαλεκτική είναι τέχνη που μας δίνει το πάνω χέρι, και άρα εξαρτάται από εμάς το πώς θα την αξιοποιήσουμε. Είναι τέχνη εριστική, αφού μπορεί να σου δώσει το προνόμιο να κατακτάς το δίκιο σου, είτε έχεις αντικειμενικά δίκιο είτε άδικο. Απίστευτο αλλά όχι ακατόρθωτο.
38 μικρές και διασκεδαστικές συμβουλές για την αποτελεσματική χρήση των λέξεων, τις γλωσσικές και εκφραστικές “ντρίπλες” και προσποιήσεις, την πειστικότητα στο ύφος και την έξυπνη διαχείριση μιας συζήτησης. Ένα δοκίμιο ενός φιλοσόφου που ήθελε να απευθύνεται στο ευρύ κοινό και τα κατάφερε παραπάνω από καλά, όπως φαίνεται στο πέρασμα των χρόνων. Ένα μάθημα που αναμφίβολα όλοι χαίρονται και εκτιμούν.
Γιατί ο Σοπενχάουερ ήξερε πώς να έχει δίκιο.