Ήταν γιος ενός χτίστη. Η μητέρα του, εν αντιθέσει με το σύζυγό της, μια χαρούμενη και αγράμματη γυναίκα, ήταν πολύ πιο δεμένη με το παιδί της, στο οποίο έδειξε ολοκληρωτική αφοσίωση
και πέθανε στο πλευρό του στα ενενήντα επτά, έχοντας ζήσει στο σπίτι του μαθηματικού για 22 χρόνια.
Το παιδί άρχισε να δείχνει από πολύ μικρό την ιδιαίτερη ευφυΐα που είχε.
Ο ίδιος αστειευόταν λέγοντας πως μπορούσε να υπολογίζει προτού μιλήσει.
Έμαθε να διαβάζει μόνος του και άρχισε να καταπιάνεται ενστικτωδώς με αριθμητικούς πειραματισμούς,
ώστε όταν πήγε σχολείο στα οχτώ του εντυπωσίασε το δάσκαλό του
με τη μαθηματική του δεξιότητα.
Μπόρεσε να βρει το άθροισμα των αριθμών 1, 2, …, 99, 100 πολύ γρήγορα, επινοώντας ουσιαστικά τη φόρμουλα της αριθμητικής προόδου.
Το 1792 ο Δούκας Carl Wilhelm Ferdinand, πεπεισμένος για το παιδί θαύμα,
άρχισε να του χορηγεί υποτροφία, χαρίζοντάς του την οικονομική ανεξαρτησία
που είχε ανάγκη για να συνεχίσει τις σπουδές του.
Έτσι έγινε δεκτός στο Brunswick Collegium Carolinum, κατέχοντας ήδη από μόνος του επιστημονικές και κλασσικές γνώσεις ασυνήθιστες για την ηλικία του.
Κατά την τριετή φοίτησή του εκεί, “επανευφήρε” πολλούς γνωστούς νόμους , όπως το νόμο του Bode για τις πλανητικές αποστάσεις, ενώ επινόησε τη
μέθοδο των ελαχίστων τετραγώνων, διερεύνησε την κατανομή των πρώτων αριθμών
και άρχισε να “υποπτεύεται” πως η Ευκλείδεια Γεωμετρία δεν ήταν η μόνη δυνατή γεωμετρία. Το 1795 άρχισε να φοιτά στο Πανεπιστήμιο του Göttingen, όπου συνέχιζε ασταμάτητα τις έρευνές του
και πέτυχε την κατασκευή κανονικού δεκαεπταγώνου με κανόνα (δηλαδή χάρακα) και διαβήτη,
μια πρωτοφανή ανακάλυψη 2000 χρόνια μετά τους αρχαίους Έλληνες μαθηματικούς,
η οποία και τον έπεισε να συνεχίσει τις μαθηματικές του σπουδές.
Το 1801 όλες τις ιδέες που είχαν ωριμάσει μέσα του συγκέντρωσε,
τις συστηματοποίησε και τις έδωσε σάρκα με το έργο του
Disquisitiones arithmeticae,
το οποίο είναι το έργο του στα καθαρά μαθηματικά και στη θεωρία αριθμών.
Με αυτό καθιερώθηκε ως πρώτης τάξεως μαθηματικός στην Ευρώπη. Ωστόσο, οι δυνατότητές του δεν περιορίζονταν μόνο στα μαθηματικά.
Η καταξίωση
Το 1801 ο αστρονόμος G. Piazzi μπόρεσε μετά βίας να παρατηρήσει ένα νέο ουράνιο σώμα,
το οποίο μετέπειτα και άλλοι αστρονόμοι προσπάθησαν να το εντοπίσουν, αλλά απέτυχαν.
Το Σεπτέμβριο, ο νεαρός μαθηματικός δέχτηκε την πρόκληση
να θέσει υπό δοκιμασία την υπολογιστική του ικανότητα
και το Δεκέμβριο είχε επιτεύξει το σκοπό του.
Το νέο σώμα, που ονομάστηκε Δήμητρα εμφανίστηκε στον ουρανό εκεί που είχε υποδείξει με τους υπολογισμούς του. Μάλιστα, συνόψισε τη μέθοδο που ανέπτυξε στο νέο του έργο στο οποίο
άρχισε να διερευνά τη χρήση των κωνικών τομών ως τροχιές των σωμάτων
και την εφαρμογή των ελαχίστων τετραγώνων για τους αριθμητικούς υπολογισμούς.
Η επιτυχία του αυτή επισφραγίστηκε με τον διορισμό του
ως διευθυντή του νέου αστεροσκοπείου που άνοιξε στο Göttingen το 1807.
Καθ’ όλη την παραμονή του στο αστεροσκοπείο,
συνέχιζε να εμπλουτίζει το μαθηματικό και αστρονομικό του έργο.
Τότε ήταν που άρχισε να ενστερνίζεται την πεποίθηση πως το 5ο αξίωμα
από τα Στοιχεία του Ευκλείδη δεν ήταν κατ’ανάγκη ορθό,
οπότε εναλλακτικές γεωμετρίες θα μπορούσαν να υπάρχουν.
Ήταν τόσο εργατικός και τελειομανής, που αρνούνταν να δημοσιεύσει εργασίες τις οποίες δε θεωρούσε απόλυτα ολοκληρωμένες και υπεράνω κριτικής. Αυτή την στάση αντικατοπτρίζει και το προσωπικό του μότο
“pauca sed matura (λίγα αλλά ώριμα)”.
Η προσωπική του ζωή, ωστόσο,
δεν συμβάδιζε στον ίδιο πετυχημένο δρόμο με την ακαδημαϊκή.
Η δεύτερή του σύζυγος (η πρώτη απεβίωσε το 1809, μαζί με το τρίτο παιδί τους, έχοντάς του χαρίσει ήδη ένα γιο και μια κόρη),
χειροτέρευε σταδιακά από φυματίωση και υστερική νεύρωση.
Ο μεγαλύτερος γιος του, καθώς δεν τα πηγαίναν καλά μεταξύ τους, μετανάστευσε στις ΗΠΑ, τις οποίες ο Γκάους αποδοκίμαζε ως προορισμό.
Στις 13 Σεπτεμβρίου του 1831 και η δεύτερη σύζυγός του απεβίωσε.
Τα ύστερα χρόνια
Προς το τέλος της ζωής του Γερμανού μαθηματικού η ένταση
της εργασίας του άρχισε να φθίνει.
Συνέχισε την αστρονομική του εργασία λαμβάνοντας παρατηρήσεις,
ενώ υπηρέτησε κάποιες φορές ως πρύτανης του πανεπιστημίου του Göttingen,
οργανώνοντας τα οικονομικά του.
Σιγά σιγά έγινε μια θρυλική εν ζωή φιγούρα, απρόσιτη από όλους εκτός του προσωπικού του κύκλου.
Βραβεύτηκε με τιμές από την κοινότητα και επιλέχθηκε ως επίτιμος πολίτης.
Είχε το χόμπι να καταγράφει στατιστικά από εφημερίδες,
βιβλία και καθημερινά φαινόμενα,
οπότε και ανέπτυξε με τα δεδομένα αυτά μια επενδυτική μέθοδο που του απέφερε κέρδη ίσα με 200 φορές τον ετήσιο μισθό του.
Απεβίωσε στον ύπνο του στο τέλος του Φεβρουαρίου του 1855,
αφήνοντας καταπιστεύματα αξίας 170.587 thalers
τη στιγμή που ο μισθός του ήταν περίπου 1000 thalers το χρόνο…
Ο άνθρωπος Γκάους
Εργασιομανής, απομονωμένος και συντηρητικός, ήταν από τις απειροελάχιστες περιπτώσεις αυτών που αφήνουν ανεξίτηλα τα ονόματά τους στην ιστορία των μαθηματικών, έχοντας συμβάλει
και ερευνήσει σχεδόν κάθε κλάδο τους.
Οι επιστημονικές του επαφές όμως αρκούνταν σε μια απλή ανταλλαγή απόψεων.
Δεν είχε ποτέ μια συνεργασία με άλλον μαθηματικό,
ενώ σιχαινόταν τη διδασκαλία.
Σε αντίθεση με άλλα εκκολαπτόμενα μυαλά που κάποια στιγμή
βρίσκουν τον πνευματικό τους μέντορα, ο ίδιος ήταν πάντα αυτοδίδακτος
και δεν μπόρεσε ποτέ να βρει κάποιον αντάξιο κατ’αυτόν
ώστε να μοιραστεί μαζί του τις θεωρητικές του ιδέες και αξίες.
Ο προσωπικός και κοινωνικός του περίγυρος, ωστόσο,
συνειδητοποιούσε την αξία του ως πρωτοπόρου της επιστήμης.
Η επιρροή του ως μαθηματικού ήταν και είναι πανίσχυρη.
Δεν υπάρχει κλάδος των μαθηματικών που να μην εμπεριέχει
κάποια εξίσωση, νόμο ή μέθοδο που φέρει το όνομά του.
Ήταν αριθμομνήμων στο σημείο της παραφροσύνης
και με τους αριθμούς δεν προβληματιζόταν, παρά έπαιζε.
Έτσι του οφείλουμε και την ακριβή γνώση της ημερομηνίας γέννησής του, καθώς η μητέρα του δεν θυμόταν τη μέρα
αλλά την είχε συσχετίσει με τις γιορτές του Πάσχα που προηγήθηκαν.
Πέθανε στον ύπνο του σε ηλικία 77 ετών,
στη διάρκεια των οποίων δημιούργησε μία προσωπική βιβλιοθήκη 6.000 βιβλίων.
Θάφτηκε στο κοιμητήριο του Gottingen και ήταν τόσο περήφανος για το νεανικό του επίτευγμα
(αυτό με το δεκαεπτάγονο) που ζήτησε να σμιλευτεί στην ταφόπλακα του.
Ωστόσο η επιθυμία του δεν πραγματοποιήθηκε,
καθώς ο λιθοτόμος θεώρησε αδύνατο να το σμιλεύσει
χωρίς να μοιάζει με κύκλο.
Το απέραντο μυαλό του μαθηματικού σίγουρα θα έβρισκε τη λύση,
αλλά δεν ήταν πλέον εκεί ώστε να την εξηγήσει…
Σαν σήμερα, γεννιέται ο Carl Friedrich Gauss.
Πηγές: Wikipedia, MaxMag, Britannica
Comments are closed.